
کارون آب داد ، کارون نان داد
خوزستان استانی است تمدن ساز و تاریخی در جنوب کشور و بی شک در زمره سرزمین هایی است که تاریخ پیداش آن به معنی کلمه به «قدمت ایران» است که در ادوار گوناگون و پرفراز و نشیب تاریخی از جمله استان های مهم و بزرگ کشور به شمار می رفته و هنوز هم پس از گذشت قرن ها از عمر این دیار کهن و فرهنگ ساز نقش پر رنگی را در تمام عرصه های زندگی ساکنان خوزستان و ایران ایفا می کند و همه وهمه ی اینها را باید مدیون رودخانه همیشه خورشان کارون دانست.
آنچه که امروز ما ایرانیان از آن به عنوان تمدن های کهن و بزرگ در کشورمان یاد می کنیم و با افتخار متعلق به نیاکان خود می دانیم و همواره خود را وارث آن معرفی می کنیم همه از برکت وجود رودخانه سخاوتمند و تمدن ساز کارون است و همه می دانیم تمدن های بزرگ در کنار رودخانه های بزرگ ظهور کرده اند و گواه این مدعا،در خارج از مرزها،رودخانه نیل و پیدایش تمدن مصر و در کشور عزیزمان و استان زرخیز خوزستان رودخانه کارون و پیدایش تمدن های اولیه ایران و... است.
نقش واهمیت این رودخانه سرنوشت ساز را نمی توان به راحتی انکار کرد و اگر اعتقاد داشته باشیم«آب مایه حیات است»رودخانه کارون نه تنهامایه حیات خوزستان بلکه مایه حیات کشوراست و پرواضح است اگر شاهرگ حیاتی خوزستان آسیب ببیند قطعاً نه تنها استان،بلکه تبعات منفی و زیان بار آن به کل کشور آسیب های جدی و جبران ناپذیری وارد خواهد کرد.پس باید بپذیریم برداشت آب از سرچشمه های این رودخانه تحت هر عنوانی مخرب و پرهزینه است چراکه نتایج زیان بار برداشت آب در سنوات گذشته ازورودی های این رودخانه هم اینک مشکلات فراوانی را برای محیط زیست ،کشاورزی ،صنعت و نهایتاً مردم خوزستان به ارمغان آورده است.
خشکیدن برخی باغات کشاورزی،آلودگی های آب شرب،شوری آب کشاورزی،کاهش تولیدات باغی و صیفی جات و نهایتاً غذاهای انسانی و دام و طیور، تخریب اراضی پایین دست سد گتوند ، فرسایش زیستی،تنش شدید در فضاهای سبز شهری و در پاره ای مواقع بروز بیماری های سخت از مهم ترین پیامدهای ناخوشایند کم آبی در رودخانه کارون است که درحال حاضر علاوه بر پدیده نامیمون ریزگردها ،بارش باران اسیدی و سایر کمبودها و نارسایی ها مردم خوزستان را رنج می دهند وبنابراین مسئولین امر باید با وسواس و دقت بیشتر موضوع برداشت مجدد آب از رودخانه کارون را مدنظر داشته باشند زیرا برداشت بدون محاسبه قطعا باعث برهم خوردن تعادل بین ورود و خروج و یا منابع و مصارف آب و نهایتاً ایجاد بحران در اندک موجودی فعلی آب رودخانه خواهد شد.
گرچه سالهااست که نخبگان،علاقه مندان محیط زیست،دلسوزان،منتقدان و متخصصان. ضمن برشمردن مزایای دبی رودخانه ونیزنگرانی خود را ازتصمیمات غیرکارشناسانه وگاه عجولانه بعضی ازمسئولان کشور برشمرده اند و علاوه برآن پیامدهای ناگوار این موضوع را مکرراً گوشزد کرده،اما در طرف دیگر و به موازات این نصایح و هشدارها هنوز پافشاری برای برداشت آب از سرچشمه های کارون به قوت خود باقیست.
و اما سخن آخر اینکه کارون برای خوزستان نه تنها آب است بلکه نان نیز است ولذا مردم خوزستان سرنوشت پرآب ترین رودخانه کشور و شاهرگ حیاتی استان را سرنوشت خود می دانند،رودخانه ای که درحال حاضرکم آبی اش علاوه برمشکلات حوزه کشاورزی،بسترهایش در شوشتر،اهواز و سایر شهرهای مجاورش خشک و فاقد پوشش مناسب برای حفاظت گردیده و اینها نمونه کوچکی از مشکلات فراوانی است که این روزها گریبان رودخانه و مردم استان را گرفته است و شهروندان خوزستان برای نجات کارون چشم انتظار توجه دولت تدبیرو امید هستند.
ذکر این نکته خالی از فایده نیست که بدانید کارون از دیرباز تا کنون موجب طراوت،شادابی و سرزندگی دشت لاله گون خوزستان است پس مواظب باشیم با اجرای طرح های غیر کارشناسی و عجولانه لاله ها را نخشکانیم.
جهانگیر ترکستانی